Theo Bloomberg, tỉ phú Jack Ma đang có chuyến đi dài một tuần ở châu Âu sau khi ông gần như biến mất khỏi tầm nhìn của công chúng trong gần hai năm. Đây là dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đang dần thả lỏng các biện pháp hạn chế đối với doanh nhân này, khi ông quyết định rút lui khỏi đế chế kinh doanh đã đưa ông trở thành một trong những người quyền lực nhất Trung Quốc.

Mặc dù là người tiên phong trong thương mại điện tử và công nghệ tài chính, nhưng những nhận xét bất cẩn mang tính chỉ trích giới lãnh đạo về vấn đề quy định liên quan đến Ant Group, chi nhánh công nghệ tài chính của Alibaba, đã khiến Jack Ma gặp phải nhiều sóng gió. Tháng 11/2020, Jack Ma bị triệu tập. Một ngày sau, đợt IPO khổng lồ của Ant Group bị hoãn lại.

Trước “đòn cảnh báo” nghiêm khắc từ phía chính phủ, Jack Ma buộc phải nhượng bộ rất nhiều. Ant Group đã đại tu hoạt động để tuân thủ biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn, đồng thời thường xuyên thảo luận với ngân hàng trung ương về cách “điều chỉnh” hoạt động. Trong những năm đầu thành lập, thành công của Ant Group trong các dịch vụ như thanh toán kỹ thuật số và tiền gửi trên thị trường tiền tệ đã đe dọa sự thống trị của các ngân hàng lớn được nhà nước hậu thuẫn.

Theo các nguồn thạo tin, Ant Group đã ra hiệu với giới quản lý rằng Jack Ma có ý định nhượng lại quyền kiểm soát của mình và có thể chuyển giao một số quyền biểu quyết cho các giám đốc điều hành khác. Theo một hồ sơ được tiết lộ trong tuần này, Alibaba cũng nhắc lại rằng Jack Ma “có ý định giảm và sau đó hạn chế mối quan tâm kinh tế trực tiếp và gián tiếp đối với Ant Group theo thời gian” ở một tỷ lệ không vượt quá 8,8%. Jack Ma hiện nắm giữ 50,52% quyền biểu quyết tại Ant Group. Đại diện từ Ant Group, Alibaba, quỹ của Jack Ma và cả ngân hàng trung ương Trung Quốc đều không trả lời ngay yêu cầu bình luận.

“Có nguy cơ lớn về việc nhân sự chủ chốt sẽ bị loại bỏ khỏi Ant nếu Jack Ma nhường lại quyền kiểm soát”, Justin Tang, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu châu Á tại United First Partners, nói.

Jack Ma hiện không giữ chức vụ quản lý nào tại Ant Group và đã không tham gia sâu trong nhiều năm, nên việc từ bỏ quyền kiểm soát công ty sẽ gây ra ít gián đoạn cho hoạt động hằng ngày. Quyết định của Jack Ma có thể là cách để phù hợp hơn với tầm nhìn của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về việc đạt được “sự thịnh vượng chung”.

Trước khi Jack Ma khiến các nhà quản lý Trung Quốc phẫn nộ, ông đã tách mình ra khỏi đế chế thương mại điện tử Alibaba và công nghệ tài chính Ant Group. Ông từ chức giám đốc điều hành Alibaba vào năm 2013 và sau đó là vị trí chủ tịch vào năm 2019. Ngay từ đầu năm 2014, Jack Ma đã dự định giảm cổ phần của mình trong Ant xuống không quá 8,8% và dự định quyên góp 611 triệu cổ phiếu cho từ thiện.

Ant Group chưa thể hồi sinh IPO

Thay đổi về quyền sở hữu có thể trì hoãn đợt IPO trở lại của Ant Group. Quy định chứng khoán của Trung Quốc nêu rõ các công ty không thể niêm yết trên thị trường cổ phiếu A, cổ phiếu của các công ty có trụ sở tại đại lục, nếu cổ đông kiểm soát đã thay đổi trong ba năm qua. Ant Group đang chờ ngân hàng trung ương đồng ý xem xét đơn xin cấp giấy phép nắm giữ tài chính, một bước quan trọng để công ty tiến tới tìm kiếm bất kỳ cơ hội niêm yết cổ phiếu nào.

Từng được định giá 300 tỉ USD, giá trị dự kiến của Ant Group đã giảm mạnh sau khi cơ quan quản lý hạn chế hoạt động tại các đơn vị sinh lời cao nhất của công ty, bao gồm cả cho vay tiêu dùng. Nhà phân tích Francis Chan của Bloomberg tháng trước ước tính Ant có giá trị khoảng 64 tỉ USD.